Ethics in commercial qualitative research – anybody seen them? On the ethical dilemmas of researchers involved in commissioned research
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2020/69.3/4Keywords:
research ethics, qualitative research, commissioned research, privately funded research, commercial research, market research, marketing researchAbstract
The article reflects on problems of an ethical nature faced by researchers utilising qualitative methodology in privately funded research – social and political opinion polls, or market research projects. The commissioning entity is at the same time an evaluator of the research project, its recipient, and a client, which may affect the research process. Utilising source literature, in the article I will present analyses carried out for a project concerning the patterns of professional careers of researchers who work in private research agencies (market and opinion polling researchers) which was the basis for my PhD thesis and examples from my own long-standing research practice. I hope this article represents a valuable contribution to a further discussion on this topic.
References
American Anthropological Association. 2012. Statement on ethics: Principles of professional responsibility. http://ethics.aaanet.org [access: 14.05.2020].
Association of Social Anthropologists of the UK and the Commonwealth. 2011. Ethical guidelines for good research practice. http://www.theasa.org [access: 14.05.2020].
Archanowicz-Kudelska Katarzyna. 2017. Badacze rynku i opinii. Role zawodowe, biografie, wyzwania. Unpublished doctoral dissertation. SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny Warszawa.
Babbie Earl. 2006. Badania społeczne w praktyce, trans. W. Betkiewicz, M. Bucholc, P. Gadomski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Charmaz Kathy. 2009. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, trans. B. Komorowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chojnowski Piotr. 2019. Rynek badań w Polsce w 2018 roku. In: Badania Marketingowe. Rocznik Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opinii. Edycja XXIV-2019/20, A. Wódkowski (ed.), 28–29. Warszawa: PTBRiO.
Corbin Juliet. 2009. Taking an analytic journey In: Developing grounded theory: The second generation, J.M. Morse, B. Bowers, P.N. Stern, J. Corbin, K. Charmaz, A.E. Clarke (eds.), 35–54. Walnut Creek: Left Coast Press.
Dickson-Swift Virginia, Erica L. James, Sandra Kippen, Pranee Liamputtong. 2007. “Doing sensitive research: What challenges do qualitative researchers face?”. Qualitative Research 7: 327–353.
Dudkiewicz Magdalena. 2016. „Dylematy etyczne badań prowadzonych na zlecenie instytucji publicznych – doświadczenia badacza terenowego”. Przegląd Socjologii Jakościowej 12(3):136–147. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume35/PSJ_12_3_Dudkiewicz.pdf [access: 17.04.2018].
Hammersley Martyn, Paul Atkinson. 2000. Metody badań terenowych, trans. S. Dymczyk. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Giza Anna. 2017. Uczeń czarnoksiężnika, czyli społeczna historia marketingu. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
ICC/ESOMAR. 2016. International code on market, opinion and social research and data analytics. https://www.esomar.org/uploads/pdf/professional-standards/ICCESOMAR_Code_English_.pdf [access: 05.02.2020].
Konecki Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Klein Naomi. 2004. No logo, trans. H. Pustuła. Izabelin: Świat Literacki.
Kvale Stainar. 2004. InterViews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego, trans. S. Zabielski. Białystok: Trans Humana.
Kvale Stainar. 2010. Prowadzenie wywiadów, trans. A. Dziuban. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lisek-Michalska Jolanta. 2013. Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Maison Dominika. 2010. Jakościowe metody badań marketingowych. Jak zrozumieć konsumenta. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Maison Dominika. 2015. Nowe podejście do badań jakościowych jako konsekwencje zmian w rozumieniu zachowań konsumenta. In: Badania marketingowe. Praktyka nauce – nauka praktyce, A. Dąbrowska, A. Wódkowski (eds.), 9–31. Warszawa: Instytut Badań Rynku Konsumpcji i Koniunktura.
Marciniak Beata. 2014. „Motywacje i postawy wobec stosowania systemów normatywnych regulujących sferę badań marketingowych – doniesienie z badań empirycznych”. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 337: 281–291.
Mencwel Stanisław. 2013. Po drugiej stronie lustra, czyli badani o badaniach. Referat wygłoszony na XIV Kongresie Badaczy Rynku i Opinii, Warszawa.
Niedbalski Jakub. 2016. „Dylematy etyczne i problemy metodologiczne warsztatu badacza na przykładzie badań prowadzonych w środowisku osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz niepełnosprawnością fizyczną”. Studia Humanistyczne AGH 15(4): 35–51.
OFBOR. nd. Organizacja Firm Badania Rynku i Opinii. https://www.ofbor.pl/index.php/organizacja-2 [access: 09.02.2020].
Poleszczuk Jan. 2009. Publiczny status i wartość poznawcza badań społecznych. In: Metody, techniki i praktyka badań społecznych, A. Bąk, Ł. Kubisz-Muła (eds.), 11–21. Bielsko-Biała: Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej. Katedra Socjologii.
Polish Psychological Association. 1991. The code of professional ethics (Kodeks etyczno-zawodowy psychologa). Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Polish Sociological Association. 2012. The sociologist’s code of ethics. (Kodeks etyki socjologa)http://pts.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/kodeks.pdf [access: 02.12.2018].
Przybyłowska Ilona. 1975. Wywiad o wywiadzie jako metoda otrzymywania informacji o reakcji wewnętrznej respondenta na pytanie kwestionariusza. In: Analizy i próby technik badawczych w socjologii. Studia pilotażowe i analizy weryfikacyjne (vol. 5), Z. Gostkowski, J. Lutyński (eds.), 457–488. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum.
Przybyłowska Ilona. 1978. „Wywiad swobodny ze standaryzowaną listą poszukiwanych informacji i możliwości jego zastosowania w badaniach socjologicznych”. Przegląd Socjologiczny 30: 53–68.
RODO w branży badawczej. http://rodowbranzybadawczej.pl [access: 22.01 2020].
Sennett Richard. 2010. Kultura nowego kapitalizmu, trans. G. Brzozowski, K. Osłowski. Warszawa: Muza S.A.
Sielicki Janusz, Wojciech Ciemniewski. 2013. Badanie badaczy – raport. Warszawa: Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii.
Staszyńska Katarzyna. 2013. Marka, konsument, badacz, Spotkania na rynku. Warszawa: Wolters, Kluwer, Polska SA.
Surmiak Adrianna. 2016. „Wybrane problem etyczne w naukowych badaniach na zlecenie. Refleksje etnografki”. Przegląd Socjologii Jakościowej 12(3): 120–134. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume35/PSJ_12_3_Surmiak.pdf.
Ślęzak Izabela. 2016. Praca kobiet świadczących usługi seksualne w agencjach towarzyskich. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Ślęzak Izabela. 2018. „Praca nad zaufaniem. Etyczne, praktyczne i metodologiczne wyzwania w relacjach badacz–badani na przykładzie etnografii agencji towarzyskich”. Przegląd Socjologii Jakościowej 14(1): 138–162. DOI: http://dx.doi.org/10.18778/1733-8069.14.1.07 [access: 12.05.2019].
Świątek-Młynarska Paulina. 2019. „Problemy etyczne w relacji badacza z osobami badanymi (na przykładzie badań biograficznych z osobami starymi)”. Przegląd Socjologii Jakościowej 15(4): 204–223. DOI: http://dx.doi.org/10.18778/1733-8069.15.4.10 [access: 12.01.2020].
The code of academic ethics (Kodeks etyki pracownika naukowego). 2012. http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2014_02/2ae2188ff8670eed98ede50de1e9007f.pdf [access: 04.12.2018].
Urbaniak-Zając Danuta, Ewa Kos. 2013. Badania jakościowe w pedagogice: Wywiad narracyjny i obiektywna hermeneutyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wallmann James. 2015. Stuffocation. Living more with less. London–New York, Penguin Group.
