Dobrowolna prostota w optyce rezonansu Hartmuta Rosy
DOI:
https://doi.org/10.26485/PS/2021/71.1/4Słowa kluczowe:
dobre życie, dobrowolna prostota, rezonans, spowolnienieAbstrakt
Celem artykułu jest opis i analiza idei dobrego życia w rozumieniu zwolenników dobrowolnej prostoty z wykorzystaniem koncepcji rezonansu i spowolnienia Hartmuta Rosy jako narzędzia analitycznego. W pierwszej części artykułu przedstawiam teoretyczne podstawy niezbędne dla dalszych rozważań. Obejmują one przybliżenie koncepcji dobrego życia, rezonansu i spowolnienia w ujęciu Rosy oraz syntetyczny opis głównych założeń dobrowolnej prostoty. W kolejnej części analizuję praktyki upraszczania życia w kategoriach relacji rezonansowych (kluczowych dla ustanowienia dobrego życia) oraz spowolnienia, postwzrostu i kooperacji
Bibliografia
Alexander Samuel. 2011. “The voluntary simplicity movement: Reimagining the good life beyond consumer culture”. The International Journal of Environmental, Cultural, Economic and Social Sustainability 7(3): 48–63.
Alexander Samuel, Simon Ussher. 2012. “The voluntary simplicity movement: A multinational survey analysis in theoretical context”. Journal of Consumer Culture 12(1): 66–86.
Bauman Zygmunt. 2009. Konsumowanie życia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Campbell Colin. 2006. „Kupuję, więc wiem, że jestem. Metafizyczne podstawy nowoczesnego konsumeryzmu”. Kultura Popularna 4(18): 48–55.
Carver Courtney. 2019. Duchowa prostota. Jak mieć więcej, mając mniej. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Cobel-Tokarska Marta, Joanna Zalewska. 2016. “Rationalization of pleasure and emotions: The analysis of the blogs of Polish minimalists”. Polish Sociological Review (196)4: 495–512.
Craig-Lees Margaret, Constance Hill. 2002. “Understanding voluntary simplifiers” Psychology & Marketing 19(2): 187–210.
Delhey Jan. 2010. “From materialist to post-materialist happiness? National affluence and determinants of life satisfaction in cross-national perspective”. Social Indicators Research 97(1): 65–84.
Diener Ed, Richard E. Lucas, Shigehiro Oishi. 2004. Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia. W: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, J. Czapiński (red.), 35–50. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
De Lazari-Radek Katarzyna. 2021. Godny pożądania stan świadomości. O przyjemności jako wartości ostatecznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Duane Elgin, Arnold Mitchell. 1977. “Voluntary simplicity”. Co-evolutionary Quarterly (Summer): 4–19.
Duda Aneta. 2016. Downshifting – radykalna alternatywa poza systemem? Analiza przypadku. W: Konsumpcja – teorie i badania, A. Duda, 429–458. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Eid Michael, Ed Diener. 2004. “Global judgements of subjective well-being: Situational variability and long-term stability”. Social Indicators Research 65(3): 245–277.
Etzioni Amitai. 1998. “Voluntary simplicity: Characterization, select psychological implications, and societal consequences”. Journal of Economic Psychology 19(5): 619–643.
Hickel Jason. 2020. Mniej znaczy więcej. O tym jak odejście od wzrostu gospodarczego ocali świat. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Horkheimer Max, Theodor W. Adorno. 2010. Dialektyka oświecenia. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Huneke Mary E. 2005. “The face of the un-consumer: An empirical examination of the practice of voluntary simplicity in the United States”. Psychology and Marketing 22(7): 527–550.
Jacyno Małgorzata. 2007. Kultura indywidualizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jawłowska Aldona. 1975. Drogi kontrkultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Johnson Brett. 2004. “Simply identity work? The voluntary simplicity movement”. Qualitative Sociology 27(4): 527–530.
Jordan Bill. 2008. Welfare and well-being. Social value in public policy. Bristol: Policy Press.
Kopytoff Igor. 2003. Kulturowa biografia rzeczy – utowarowienie jako proces. W: Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, M. Kempny, E. Nowicka (wybór), 249–274. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kozłowski Tomasz. 2013. „Szczęście: Niespełnialny dogmat doby konsumpcjonizmu? Psychologiczne uwarunkowania poczucia dobrostanu a społeczno-kulturowa praktyka”. Anthropos 20–21: 91–102.
Kozłowski Tomasz. 2012. „W poszukiwaniu prywatnej lokalności. Psycho-socjologiczne aspekty cocooningu”. Tematy z Szewskiej 1(7): 33-45.
Krajewski Marek. 2004. „Kultury alternatywne i konsumpcja”. Kultura Współczesna 3: 26–42.
Kramarczyk Justyna. 2018. Życie we własnym rytmie. Socjologiczne studium slow life w dobie społecznego przyspieszenia. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Kramarczyk Justyna. 2015. „Mieć czy być? Minimalizm jako przykład świadomej konsumpcji w świetle badań własnych”. Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Konsumpcja jako forma komunikacji społecznej. Nowe paradygmaty i konteksty badawcze 414: 270–285.
Kronenberg Jakub, Natsuyo Iida. 2011. „Simple living and sustainable consumption”. Problemy Ekorozwoju 6(2): 67–74.
Krzyżanowska Agnieszka. 2019. Żyj po swojemu. Jak zwolnić w szybkim świecie. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal.
Krzyżanowska Agnieszka. 2018. Prosto i uważnie na co dzień. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal.
Loreau Dominique. 2011. Sztuka prostoty. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Marcuse Herbert. 1991. Człowiek jednowymiarowy. Badania nad ideologią rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ostasiewicz Walenty. 2004. Ocena i analiza jakości życia. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
Pearce Susan. 1995. On collecting. An investigation into collecting in the European tradition. London: Routledge.
Pecoraro Maria Grazia, Outi Uusitalo. 2013. “Conflicting values of ethical consumption in diverse worlds. A cultural approach”. Journal of Consumer Culture 14(1): 45–65.
Rosa Hartmut. 2020. Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
Rosa Hartmut. 2010. „Głód czasu w kulturze przyspieszenia”. Z Hartmutem Rosą rozmawiają Tomasz Szlendak i Michał Kaczmarczyk. Studia Socjologiczne 4(199): 237–252.
Ryan Richard M., Aislinn R. Sapp. 2007. Basic psychological needs: A self-determination theory perspective on the promotion of wellness across development and cultures. In: Wellbeing in developing countries. From theory to research, I. Gough, J.A. McGregor (eds.), 71–92. Cambridge: University Press.
Ryff Carol D., Burton Singer. 2004. Paradoksy kondycji ludzkiej: Dobrostan i zdrowie na drodze ku śmierci. W: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, J. Czapiński (red.), 147–162. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Seligman Martin E.P. 2011. Pełnia życia. Poznań: Media Rodzina.
Seligman Martin E.P. 2004. Psychologia pozytywna. W: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, J. Czapiński (red.), 18–32. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tatarkiewicz Władysław. 2002. Historia filozofii. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Shi David. 1985. The simple life: Plain living and high thinking in American culture. Oxford: University Press.
Shaw Deidre, Terry Newholm. 2002. “Voluntary simplicity and the ethics of consumption”. Psychology & Marketing 17(2): 167–185.
Szlendak Tomasz. 2021. „Czy rezonans zarezonuje? Hartmut Rosa o gorączce przyspieszenia trawiącej nowoczesność”. Studia Socjologiczne 3(242): 147–150.
Taylor Charles. 2001. Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Walther Carol, Jennifer A. Sandlin, Kristi Wuensch. 2015. “Voluntary simplifiers, spirituality, and happiness”. Humanity & Society 40(1): 22–42.
Wardak Paulina, Tadeusz Zalega. 2013. „Konsumpcja kolaboratywna jako nowy trend konsumencki”. Studia i Materiały. Wydział Zarządzania UW 16: 7–32.
Zavestoski Stephen. 2002. “The social-psychological bases of anticonsumption attitudes”. Psychology & Marketing 19(2): 149–165.
Zrałek Jolanta. 2015. “Voluntary simplicity – zrównoważony styl życia współczesnych konsumentów”. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 231: 139–158.
