The Concept of Female Subjectivity with Regard to the Work of Ellen Key — the Impact of Ada Werner-Silberstein’s Translations on the Modernization of Social Awareness
DOI:
https://doi.org/10.26485/ZRL/2020/63.3/2Keywords:
Ada Silberstein, feminism, Ellen KeyAbstract
The article is split into two parts. In the first one the author presents the interpretation of Ellen Key’s, the Swedish feminist, works, which were translated by Ada Werner-Silberstein. In the second part the author tries to describe the impact of these texts on Polish feminists at the beginning of the 20th century and the use of Silberstein's translations in the women’s press of that time, including the use of Key’s language provided by Silberstein. This research perspective allowed the author to extract interesting threads resulting from the translational activity of Ada Werner-Silberstein.
References
Adamczyk-Garbowska Monika (2019), Adela S(ilberstein)? Zagadkowa tożsamość autorki pierwszego polskiego przekładu „Alice’s Adventures in Wonderland” Lewisa Carrolla, „Teksty Drugie”, nr 4.
Barad Karen (2007), Meeting the universe halfway: Quantum physics and the entanglement of matter and meaning, Duke University Press Books, Durham.
— (2012), Posthumanistyczna performatywność. Ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, przeł. J. Bednarek [w:] Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. Gajewska A., Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Bednarz-Grzybek Renata (2015), Zofia Seidlerowa (1859–1919) i „kwestia kobieca” na łamach „Bluszczu”, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, z. 1. „Bluszcz” (1904), nr 39.
Borkowska Grażyna (1996), Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, IBL, Warszawa.
Butler Judith (2008), Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, przeł. K. Krasuska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Chałupnik Agata (2004), Sztandar ze spódnicy, Wydawnictwo Errata, Warszawa.
Ciechomska Aleksandra (2019), Kwestia przedmiotu estetycznego a obiektywność badań estetycznych. Estetyka Ady Silberstein, „Zagadnienia Rodzajow Literackich”, z. 1.
Cixous Helene (1993), Śmiech Meduzy, przeł. A. Nasiłowska, „Teksty Drugie”, nr. 4/5/6.
Daszyńska-Golińska Zofia (1917), Kobiety we współczesnem życiu publicznem, „Na Posterunku”, nr 20.
De Beauvoir Simone (1972), Druga płeć, przeł. G. Mycielska, M. Leśniewska, t. 1 i 2, Wydawnictwo Literackie, Krakow.
Duda Maciej (2017), Emancypanci emancypatorzy. Mężczyźni wspierający emancypację Polek w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Franke Jerzy (1999), Polska prasa kobieca w latach 1820–1918. W kręgu ofiary i poświęcenia, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa.
— (2000), Wokół buntu i pokory. Warszawskie czasopisma kobiece w latach 1905–1918, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Warszawa.
Fuss Diana (1989), Essentially Speaking: Feminism, Nature and Difference, Routledge, New York.
Gerżabkowa Maria (1917), Z miłości dla dziecka, „Na Posterunku”, nr 5.
Gornicka-Borantyńska Aneta (2018), Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863–1939), Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa.
Jahołowska-Koszutska Ludwika (1907), Herezje w ruchu kobiecym, Księgarnia Powszechna, Warszawa.
Key Ellen (1903), Kobjeta, przeł. i wstęp A. Silberstein, Wydawnictwo Władysława Okręta, Warszawa.
— (1904), Indywidualność, przeł. i wstęp A. Silberstein, Księgarnia E. Wende i Społka, Warszawa.
— (1905a), Nowe szkice, przeł. B. Neufeldowna, Wydawnictwo Gebethnera i Wolffa, Warszawa.
— (1905b), Trwonienie sił kobiecych, przeł. I. Moszczeńska, Wydawnictwo Księgarni Naukowej, Warszawa.
— (1905c), Miłość i małżeństwo, przeł. W. Witwicki, Księgarnia Bernarda Połonieckiego, Warszawa.
— (1907), Potrzeby życia, przeł. A. Silbi, Księgarnia E. Wende i Społka, Warszawa.
— (1928), Stulecie dziecka, przeł. I. Moszczeńska, „Nasza Księgarnia”, Warszawa.
Kodisowa Jozefa (1909), Kwestja rodziny. W sprawie kobiecej, „Ster”, nr 5.
Kraskowska Ewa (2015), Czy jest możliwa (i potrzebna) herstoria literatury polskiej? [w:] Widnokręgi literatury — wielogłosy krytyki. Prace ofiarowane profesor Teresie Walas, Wyd. UJ, Krakow.
Kristeva Julia (1981), Women’s Time, „Signs”, nr 1, przeł. A. Jardine, H. Blake.
Kuczalska-Reinschmit Paulina (1903), Z historyi ruchu kobiecego [w:] Głos kobiet w kwestyi kobiecej, red. M. Wiśniewska, Stowarzyszenie Pomocy Naukowej dla Kobiet J.I. Kraszewskiego, Krakow.
Kurnatowski Jerzy (1907), Jednostka w zrzeszeniu, „Ster”, nr 6.
M.Chr (1912), O warunkach szczęścia w małżeństwie, „Ster”, nr. 13–14.
Nałkowska Zofia (1906), Kobiety, Wydawnictwo Gebethnera i Wolffa, Warszawa.
Robinson Douglas (1995), Theorizing Translation in a Woman’s Voice: Subverting the Rhetoric of Patronage, Courtly Love and Morality, „The Translator”, no. 1–2.
Rajewska Ewa (2015), Twórczość przekładowa kobiet [w:] Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy, red. Kraskowska E., Kaniewska B., Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Schopenhauer Arthur (2009a), Świat jako woli drugie rozważanie [w:] tegoż, Świat jako wola i przedstawienie, t. I, przeł. J. Garewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
— (2009b), Świat jako woli drugie rozważanie [w:] tegoż, Świat jako wola i przedstawienie, t. II, przeł. J. Garewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Seidlerowa Zofia (1904), „Bluszcz”, nr 34 (publikacja niezatytułowana).
— (1906), Kraina dzieci naszych, „Bluszcz”, nr 1.
Silberstein Ada (1902a), Leibniz’ Apriorismus im Verhältnis zu seiner Metaphysik, R. Wagner Sohn, Zurich.
— (1902b), Studja nad Leibnizem, „Przegląd Filozoficzny”, z. 3.
— (1904), Leibnizes Apriorismus im Verhältnis zu seiner Metaphysik, Mayer, Berlin.
— (1908), Współczesna estetyka eksperymentalna, „Przegląd Filozoficzny”, z. 4.
Simon Sherry (1996), Gender in Translation, Routledge, Londyn–Nowy Jork. „Ster” (1907), nr 3.
— (1910), nr. 9–10.
— (1912), nr 3.
Szopa Katarzyna (2017), „Nieziszczone narodziny”. Cixous i Irigaray, czyli kobiety z Czarnego Kontynentu, „Postcriptum Polonistyczne”, nr 2.
— (2018), Poetyka rozkwitania. Różnica płciowa w filozofii Luce Irigaray, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Van Dolphijn Rick, Van der Tuin Iris (2018), Wywiad z Karen Barad, przeł. J. Czajka [w:] tychże, Nowy materializm. Wywiady i kartografie, przeł. J. Czajka, A. Handke, J. Maliński, A. Marcisz, C. Rudnicki, T. Wiśniewski, Fundacja Machina Myśli, Gdańsk–Poznań–Warszawa.
Von Flotow Luise (1997), Translation and Gender: Translating in the „Era of Feminism”, University of Ottawa Press, Ottawa.
Werner-Silberstein Ada (1911), Wstęp do estetyki nowoczesnej, Bibljoteka Estetyczna, Księgarnia E. Wende i Społka, Warszawa.
Widzenie bliskie i dalekie (1957), red. Breza T., Nałkowska Z., Czytelnik, Warszawa.
Witkowska Helena (1917), Czy nadaremnie?, „Na Posterunku”, nr 39.
Współczesne teorie przekładu. Antologia (2009), red. Bukowski P., Heydel M., Wydawnictwo Znak, Krakow.
Żołkiewski Stefan (1973), Społeczny obieg literatury [w:] tegoż, Kultura literacka (1918–1932), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
