Cover Studies (okładkoznawstwo) — Old Issue, New Research Conception
DOI:
https://doi.org/10.26485/ZRL/2020/63.3/4Keywords:
cover studies, covers, universe of documents, bibliology, semioticsAbstract
The article explores the term ‘cover’ which is redefined and contraposed with the term ‘bookbinding’ against the background of various research perspectives. Research on the protective elements of documents is divided between bookbinding studies, binding studies (bibliopegy) and cover studies. The conception of the consolidation of research conducted on the covers of various types of documents within cover studies (okladkoznawstwo) is discussed. The history of this field of study, the basic frameworks and the terms which assist the development of this field, as well as postulations for the future and goals to be achieved are also presented.
References
Ambrose [Gavin], Harris [Paul] (2008), Layout. Zasady, kompozycja, zastosowanie, tł. J. Jagiełło,U. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Brozi Krzysztof (1979), Metoda funkcjonalna Bronisława Malinowskiego w badaniach zjawisk społeczno-kulturowych, „Studia Filozoficzne”, nr 11, s. 109–120.
Detjen Klaus (2018), Światy zewnętrzne. O projektowaniu okładek, tł. P. Piszczatowski, d2d.pl, Krakow
Dunin Janusz (1998), Pismo zmienia świat. Czytanie. Lektura. Czytelnictwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
— (2003), Okładka i obwoluta jako komunikat. Wprowadzenie do problematyki [w:] Sztuka książki. Historia — teoria — praktyka, pod red. M. Komzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 83–90.
— (2018), Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX–XX wieku, oprac. J. Ladorucki, Wyd. UŁ, Łodź.
Encyclopedic Dictionary of Semiotics (1986), t. 1–3, gen. ed. T.A. Sebeok, Mouton de Gruyter, Berlin.
Escarpit Robert (1969), Rewolucja książki, tł. J. Pański, PWN, Warszawa.
Genette Gerard (1992), Palimpsesty, tł. A. Milecki [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. H. Markiewicz, t. 4, cz. 2., Wydawnictwo Literackie, Krakow, s. 317–366.
Gniot Aleksander (b. r.), Warianty komiksowych okładek. Popkulturowy fenomen czy może sposób na sprzedaż tego samego w innym opakowaniu? [wystąpienie na sympozjum „Szary Kruk”, Gdańsk, 18–19.11.2019].
Gorski Janusz, Sitkiewicz Piotr (2017), Słowo wstępne [w:] Najpierw okładka! Polskie okładki książkowe 1944–1970, red. Gorski J., Sitkiewicz P., Czysty Warsztat, Gdańsk, s. 6–7.
Groebl Grzegorz (1969), Obwoluty (wystawa: maj–czerwiec 1969 r.), „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej”, t. 14, nr 1/4, s. 63−65.
Groebl Grzegorz, Wyrobek-Kurkowa Anna (1969), Ewolucja funkcji obwoluty, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej”, t. 14, nr 1/4, s. 50−62.
Hojka Bożena (2012), Okładka książkowa z perspektywy komunikacyjnej [w:] W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, red. Komza M. przy wspołudz. E. Jabłońskiej-Stefanowicz i E. Repucho, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 61−72.
Kapuściński Grzegorz (2014), O metaforze przestrzennej w komunikowaniu. Między kulturą a naturą, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, t. 15, nr 1, s. 71–83.
Kroehl Heinz F. (1984), Buch und Umschlag im Test, Harenberg, Dortmund.
Łach Anna (2010), Perytekst edytorski. Definicja, funkcje i strategie perswazyjne, „Zeszyty Wydziału Humanistycznego [Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Gorze]”, t. 5, s. 252–263.
Lachman Magdalena (2012), Nie(d)ocenione usługi okładki [w:] Stolice i prowincje kultury. Księga jubileuszowa ofiarowana prof. Alinie Kowalczykowej, red. Brzozowski J., Skrzypczyk M., Stanisz M., Wydawnictwo IBL, Warszawa, s. 566–584.
Lebda Małgorzata, Krasińska Barbara (2017), Rola fotografii w projektowaniu okładek (studium przypadku), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia”, t. 15, s. 32–20.
Loewe Iwona (2007), Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Łubocki Jakub Maciej (2017), Okładka jako część dokumentu na przykładzie płyty gramofonowej w ujęciu bibliologicznym, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Wrocław.
— (b. r.), Okładki dokumentów muzycznych na tle ogólnej teorii okładkoznawstwa [w druku].
Migoń Krzysztof (1984), Nauka o książce. Zarys problematyki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich,Wrocław.
— (2004), Paul Otlet o bibliologii, książce i dokumencie [w:] Przestrzeń informacji i komunikacji społecznej, red. Kocojowa M., Wyd. UJ, Krakow, s. 370–376.
— (2009), Uniwersum piśmiennictwa, jego właściwości, granice i sposoby istnienia [w:] Uniwersum piśmiennictwa wobec komunikacji elektronicznej, red. Migoń K., Skalska-Zlat M., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 11–20.
Najpierw okładka! Polskie okładki książkowe 1944–1970 (2017), red. Gorski J., Sitkiewicz P., Czysty Warsztat, Gdańsk.
Oleński Jozef (2001), Ekonomika informacji. Podstawy, PWE, Warszawa.
Optical disc packaging (b. r.) [w:] Wikipedia, en.wikipedia.org/wiki/Optical_disc_packaging [dostęp: 20.01.2020].
Otlet Paul (1934), Traité de documentation. Le livre sur le livre, théorie et pratique, Palais Mondial, Bruxelles.
Pietraszko Stanisław (1980), O sferze aksjosemiotycznej [w:] Problemy teoretyczne i metodologiczne badań stylu życia, red. Siciński A., Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa, s. 53–73.
Pokorzyńska Elżbieta (2015), O potrzebie słownika oprawoznawczego [w:] Tegumentologia polska dzisiaj, red. Wagner A., Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 57–77.
Sosińska-Kalata Barbara (2002), Klasyfikacja. Struktury organizacji wiedzy, piśmiennictwa i zasobów informacyjnych, Wydawnictwo SBP, Warszawa.
Straus Jan (2014), Cięcie. Fotomontaż na okładkach w międzywojennej Polsce, Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, Warszawa.
Szczęśniak Katarzyna (2011), Okładka i obwoluta książki jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 2 (7), s. 29–41.
Tegumentologia polska dzisiaj (2015), red. Wagner A., Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Tondel Janusz (2015), Tegumentologia polska dzisiaj [w:] Tegumentologia polska dzisiaj, red. Wagner A., Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 25–55.
— (2019), Okładki książek i czasopism z okresu Młodej Polski oraz międzywojnia, od Wyspiańskiego do Strzemińskiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Torzecki Mateusz, Jarmuż Sylwia, Wicha Marcin (2017), Polska okładka płytowa, Arsenał, Poznań.
Zawisza Jerzy W. (1980), Propozycja schematu komunikacji bibliologicznej, „Studia o Książce”, t. 10, s. 39–58.
Zgliński Marcin (2015), The Cover Design of Polish Propaganda Songs, 1945–1955 [w:] Music, Politics and Ideology in the Visual Arts, red. Gancarczyk P., Grabiec D., Stowarzyszenie Liber Pro Arte, Instytut Sztuki PAN, Warszawa, s. 139–151.
