“You write letters just like books”. On the Correspondence of Wiktor Woroszylski with Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc and Zbigniew Żakiewicz

Authors

DOI:

https://doi.org/10.26485/ZRL/2021/64.3/6

Keywords:

epistolography, autocreation, correspondence, epistolary subjectivity, Woroszylski

Abstract

The aim of this article is to analyze the collection of letters between Wiktor Woroszylski and the writers: Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc and Zbigniew Żakiewicz. It is based on two volumes of Woroszylski’s letters, published in 2020. The paper reveals a letter as genre, which can be read as an evidence of a writer’s life, a historical document, as well as a commentary on a legacy. The first three parts of the text include an analysis of the collection of letters. It traces the characteristics of the relationships between the correspondents and the main subjects of the conversations along with the crucial writing strategies. The last part covers a wider reflection on the epistolographic work of Woroszylski. Firstly, the key features of the letter as a genre are considered, i.e. its performativity, dialogicality (connected with the relation between “you” and “I”) and at the same time conversion between the personal and textual self. Secondly, the main issue of the paper reveals Woroszylski as an author, a man, a correspondent and an activist but also shows how he manifests himself in the letters. The main purpose is to present Woroszylski as a subject of epistolary writing. It means that he has to be considered as a real person at a specific point in life as well as in the instance related to the situation of the text. It is related to the author’s self-creation in two meanings of this word: self-presentation and self-conceptualization. Nevertheless, the image of Woroszylski remains internally consistent and, furthermore, it is compatible with his biographical and creative portrait. To conclude it must be admitted that his epistolography should be examined among the writer’s other works, because, as a genre, letters refer to the real world and require both textual and non-textual references

References

Całek Anita (2019), Nowa teoria listu, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków.

Chabiera Magdalena (2020a), Niemożliwi inteligenci [w:] Woroszylski W., Korespondencja w kręgu Kultury” (Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc), oprac. Chabiera M., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.

Chabiera Magdalena (2020b), N.N. z Warszawy [w:] Woroszylski W., Korespondencja w kręgu „Kultury” (Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc), oprac. Chabiera M., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.

Cysewski Kazimierz (1997), Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki”, 88/1.

Friszke Andrzej (2017), Polityka i literatura [w:] W. Woroszylski, Dzienniki 1953–1982, t. 1, oprac., red. Dębska A., Ośrodek KARTA, Warszawa.

Giedroyc Jerzy, Gombrowicz Witold (1993), Listy 1950–1969, wybór, wstęp, oprac. Kowalczyk A., Czytelnik, Warszawa.

Giedroyc Jerzy, Stempowski Jerzy (1998), Listy 1946–1969, cz. I i II, wybór, wstęp, przyp. Kowalczyk A.S., Czytelnik, Warszawa.

Kornat Marek (2008), Między literaturą a polityką. Korespondencja Jerzego Giedroycia z Czesławem Miłoszem (1952–2000) [w:] Giedroyc J., Miłosz Cz., Listy 1952–1963, oprac., wstęp Kornat M., Czytelnik, Warszawa.

Kowalczyk Andrzej (1993), Poczta trans-atlantycka [w:] Giedroyc J., Gombrowicz W., Listy 1950–1969, wybór, wstęp, przyp. Kowalczyk A., Czytelnik, Warszawa.

Lejeune Philippe (2006), Koronka: dziennik jako seria datowanych śladów, „Pamiętnik Literacki”, 97/4.

Rogatko Bogdan (2012), Epistolarna przygoda z Giedroyciem w roli głównej, „Dekada Krakowska”, nr 3/4.

Rybicka Elżbieta (2004), Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie”, nr 4.

Skwarczyńska Stefania (2006), Teoria listu, oprac. Feliksiak E. i Leś M., Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

Stempowski Jerzy (2018), O czernieniu papieru, „Teologia Polityczna”, teologiapolityczna.pl/jerzy-stempowski-oczernieniu-papieru#_ftn1 [dostęp: 21.01.2021]; [przedruk z:] Po powodzi. Eseje i inne dzienniki podróży, Instytut Literacki Kultura — Instytut Książki.

Szczęsna Joanna (1996), Wiktor Woroszylski o sobie i Rosji. Z W. Woroszylskim rozmawia J. Szczęsna, „Gazeta Wyborcza”, nr 83, wyborcza.pl/1,153803,301515.html [dostęp: 19.01.2021].

Woroszylski Wiktor (2017), Dzienniki 1953–1982, t. 1, oprac., red. Dębska A., Ośrodek KARTA, Warszawa.

Woroszylski Wiktor (2018), Dzienniki 1983–1987, t. 2, oprac., red. Dębska A., Ośrodek KARTA, Warszawa.

Woroszylski Wiktor (2019), Dzienniki 1988–1996, t. 3, oprac., red. Dębska A., Ośrodek KARTA, Warszawa.

Woroszylski Wiktor (2020a), Korespondencja w kręgu „Kultury” (Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc), oprac. Chabiera M., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.

Woroszylski Wiktor (2020b), Wykłady o literaturze rosyjskiej (Uniwersytet Latający 1978–1979), przyg. do druku Mitzner P., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.

Woroszylski Wiktor, Żakiewicz Zbigniew (2020), „Losy noszą nas różnymi drogami”. Listy 1969–1996, wstęp i oprac. Czerska T., Biblioteka „Więzi”, Warszawa.

Downloads

Published

2021-12-28

How to Cite

Jarnuszkiewicz, M. (2021). “You write letters just like books”. On the Correspondence of Wiktor Woroszylski with Jerzy Stempowski, Jerzy Giedroyc and Zbigniew Żakiewicz. Zagadnienia Rodzajów Literackich The Problems of Literary Genres, 64(3), 87–102. https://doi.org/10.26485/ZRL/2021/64.3/6