Kult świętych jako motywacja wyboru imienia w parafii Daleszyce w XVII–XIX wieku (na przykładzie imion kalendarzowych)
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie udziału imion kalendarzowych w systemie imienniczym parafii Daleszyce (województwo świętokrzyskie) w latach 1602–1617, 1702–1717, 1802–1817 oraz porównanie stopnia popularności imion przyniesionych wśród chłopców i dziewczynek. W artykule została także podjęta próba stworzenia możliwie najbardziej obiektywnego narzędzia pozwalającego odpowiedzieć na pytanie, w jak dużym stopniu motywacja nadawania imion była uwarunkowana kultem świętych. Materiał badawczy został wyekscerpowany z łacińskich ksiąg metrykalnych rejestrujących urodzenia i chrzty. Analizie zostały poddane imiona nadawane chłopcom i dziewczynkom z miasta Daleszyce i kilkunastu okolicznych wiosek należących do parafii. Przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, że imiona przyniesione stanowią aż 74% wszystkich zgromadzonych imion (przy czym zdecydowanie dominują one wśród chłopców – 82% w stosunku do 61% wśród dziewczynek). Zwyczaj nadawania chrzczonym dzieciom imion zgodnie z regułą kalendarzową był podstawowym motywem wyboru imienia chrzestnego we wszystkich analizowanych wiekach
Bibliografia
Adamiak Kazimierz, 2013, Imiona chrzestne dzieci chłopskich okolic Fajsławic w drugiej połowie XVIII wieku, „Roczniki Historii Kościoła”, t. 5(60), s. 139–178.
Bystroń Jan Stanisław, 1938, Księga imion w Polsce używanych, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.
Fros Henryk, Sowa Franciszek, 1975, Twoje imię. Przewodnik onomastyczno-hagiograficzny, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Horyń Ewa, Zmuda Ewa, 2017, O imieniu Krystyna – szkic onomastyczno-teologiczny, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, nr 12, s. 130–139.
Jougan Alojzy, 2013, Słownik kościelny łacińsko-polski, Wydawnictwo Diecezjalne Sandomierz, Sandomierz.
Kopertowska Danuta, 1980, Kieleckie antroponimy XVI i XVII wieku, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kielce.
Kopertowska Danuta, 1988, Nazwy osobowe podkieleckich wsi (1565–1694), „Prace Komisji Językoznawstwa − Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie”, nr 56, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Kresa Monika, 2013, Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona, BEL Studio, Warszawa.
Rachwał Piotr, 2010, Imiona mieszkańców Iskrzyni w XIX wieku na podstawie metryk parafii Krościenko Wyżne z lat 1848–1900, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, nr 94, s. 257–274.
Romanik Paweł, Kiper Daniel, 2016, Imiona chrzestne nadawane w wybranych miejscowościach rzymskokatolickiej parafii Pruchnik w okresie przedautonomicznym, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, nr 106, s. 235–274.
Rudnicka-Fira Elżbieta, 2013, Imiennictwo krakowian od XVI do XVIII wieku na tle historii i kultury, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Ryguła Ewa Maria, 2011, Imiennictwo w Kobiórze w XVIII wieku, „Wieki Stare i Nowe”, nr 3(8), s. 104–127.
Rzymskie Martyrologium. Czytania na każdy dzień roku, nakładem Karola Miarki, Mikołów–Warszawa 1910.
Sikora Ewa, 2016, Tendencje w nadawaniu imion na podstawie ksiąg metrykalnych parafii Bieliny na początku XIX i XX w., „Studia Methodologica”, nr 43, s. 32–42.
Sikora Ewa, 2017, Zmiany imiennictwa w XXI wieku w zestawieniu z wiekiem XIX i XX (na podstawie ksiąg urodzeń pochodzących z parafii Bieliny), „Zeszyty Studenckiego Ruchu Naukowego UJK w Kielcach”, t. 26, cz. 1, s. 183–193.
Sułowski Zygmunt, 1972, Imiona chrzestne w parafii Piotrawin w XVII–XIX wieku, „Roczniki Humanistyczne”, t. XX, z. 2, s. 99–116.
Uspienski Boris, 2012, Semiotyczne i lingwistyczne znaczenia krzyża, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, nr 13, s. 18–27.
