Pandemia COVID-19 a popularyzacja alternatywnych sposobów głosowania. Kilka uwag na kanwie przypadków Federacji Rosyjskiej i Ukrainy
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2022/33/3Słowa kluczowe:
wybory, prawo wyborcze, zmiany prawa wyborczego, Ukraina, Rosja, głosowanie, alternatywne sposoby głosowania, pandemia COVID-19Abstrakt
W artykule, na przykładzie rozwiązań wprowadzonych w ostatnim czasie na Ukrainie i w Federacji Rosyjskiej, rozważono wpływ pandemii COVID-19 na wzrost zainteresowania prawodawców alternatywnymi sposobami głosowania (ASG). Analiza ustawodawstwa obu krajów prowadzi do wniosku, że w warunkach epidemii zaistniała tendencja do zwiększania frekwencji wyborczej i zapewnienia reprezentatywności wyników wyborów poprzez wprowadzenie do procedur wyborczych ASG, z wykorzystaniem narzędzi oferowanych przez nowe technologie. W sytuacji epidemii ASG okazały się efektywnymi i bezpiecznymi formami realizacji zasady bezpośredniości wyborów, a zarazem nie ujawniły się okoliczności wykazujące, że ASG doprowadziły do wypaczenia treści oddanych przez wyborców głosów. Na Ukrainie w warunkach pandemii Gabinet Ministrów zdecydował się zapewnić przebywającym w izolacji wyborcom udział w wyborach, gwarantując im możliwość głosowania w miejscu zamieszkania. Z kolei w Rosji zdecydowano się na wykorzystanie e-votingu w Moskwie oraz głosowania za pośrednictwem operatora pocztowego w całym kraju.
Bibliografia
Bukaba Michaił. 2018. „Distancyonnoje elektronnoje gołosowanije: poisk zakonodatielnogo oformlenija”. Prawoprimienienije 3 (3).
Czakowska Marta, Czakowski Michał. 2012. „Alternatywne sposoby głosowania w świetle przepisów ustawy – Kodeks wyborczy”. Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych. Miscellanea 2.
Fiedorow Władisław Iwanowicz. 2019. „Distancyonnoje elektronnoje gołosowanije i jawka izbiratielej: opyt Estonii i Moskwy”. Izbiratielnoje zakonodatielstwo i praktika 4: 37.
Kasajewa P.A. 2018. Forma prawa i prawotworczestwo. W Obszczaja tieorija gosudarstwa i prawa. Uczebnik. Saratow: Ministierstwo obrazowanija i nauki Rossijskoj Fiedieracyi.
Knysh V., Burshtynska D. 2020. „Prospects for Introduction of Electronic Election Process in Ukraine”. Sciences of Europe 61–2: 39–41.
Korycki Krzysztof. 2017. „Alternatywne techniki głosowania a frekwencja wyborcza”. Studia Wyborcze 23: 83–105.
Łyłak D. 2011. „Instytut okremoji dumky w konstytucijnomu sudoczynstwi (poriwnialnyj analiz)”. Wisnyk Konstytucijnoho Sudu Ukrajiny 4–5: 131–139.
McKelvy David, McKelvy Bird Margaret, Crofts Daniel W. 1991. „Notes and Documents: Soldier Voting in 1864: The David McKelvy Diary”. The Pennsylvania Magazine of History and Biography 115: 371–413.
Valerievich Antonov Jaroslav. 2018. „O Pierspiektiwach Primienienija Elektronnogo Gołosowanijana Wyborach w Rossii”. SSRN Scholarly Paper. Rochester, NY: Social Science Research Network, November 29.
Zabajkałow Andriej Pawłowicz. 2009. „Riealizacyja konstitucyonnogo prawa na uczastije w wyborach i riefieriendumach posriedstwom gołosowanija po pocztie”, diss. kand. jur. nauk 12, no. 02.
Zbieranek Jarosław. 2011. „Alternatywne procedury głosowania w Polsce na tle państw Unii Europejskiej”. Studia BAS 3: 93–120.
Wierchowna Rada Ukraїni; Wiborczіj Kodieks Ukraїni, Zakon, Kodieks wіd 19.12.2019 p. № 396-IX (Riedakcіia stanom na 24.10.2020).
Ob odobrienii Koncepcyi wniedrienija sistiemy elektronnogo gołosowanija w Ukrainie Projekt postanowlenija Wierchownoj Rady Ukrainy ot 18.06.2012 p. № 10629.
Postanowa Kabinetu Ministriw Ukrajiny wid 9 hrudnia 2020 r. № 1236 „Pro wstanowłennia karantynu ta zaprowadżennia obmeżuwalnych protyepidemicznych zachodiw z metoju zapobihannia poszyrenniu na terytoriji Ukrajiny hostroji respiratornoji chworoby COVID-19, spryczynenoji koronawirusom SARS-CoV-2”.
Ukaz № 354 „Ob opriedielenii daty prowiedienija obszczerossijskogo gołosowanija po woprosu odobrienija izmienienij w Konstitucyju Rossijskoj Fiedieracyi”, 1.06.2020 г., http://www.kremlin.ru/events/president/news/63443.
Fiedieralnyj zakon ot 12 ijunia 2002 g. № 67-FZ „Ob osnownych garantijach izbiratielnych praw i prawa na uczastije w riefieriendumie grażdan Rossijskoj Fiedieracyi”, Rossijskaja gazieta – Fiedieralnyj wypusk № 0(2974).
Fiedieralnyj zakon ot 29 maja 2019 goda № 103-FZ „O prowiedienii ekspierimienta po organizacyi i osuszczestwleniju distancyonnogo elektronnogo gołosowanija na wyborach dieputatow Moskowskoj gorodskoj Dumy sied’mogo sozywa”.
Centralna Wyborcza Komisija. Instrukcija dla człeniw wyborczych komisij szczodo zdijsnennia protyepidemicznych zachodiw pid czas orhanizaciji ta prowedennia wyboriw w umowach diji karantynu, https://www.cvk.gov.ua/wp-content/uploads/2021/03/instrukciya_covid19_vk_ovo_50_87_2021.pdf.
Apiełlacyonnoje opriedielenije Sudiebnoj kołlegii po administratiwnym diełam Wierchownogo Suda Rossijskoj Fiedieracyi ot 6.08.2019 N5-APA19-93.
Riszennia Konstytucijnoho Sudu Ukrajiny u sprawi za konstytucijnym podanniam narodnychdeputatiw Ukrajiny szczodo widpowidnosti Konstytuciji Ukrajiny (konstytucijnosti) Zakonu Ukrajiny „Pro wyborynarodnych deputatiw Ukrajiny” (sprawa pro wybory narodnych deputatiw Ukrajiny) wid 26 lutoho 1998 roku № 1-rp/1998.
Riszennia Konstytucijnoho Sudu Ukrajiny u sprawi za konstytucijnym podanniam 46 narodnych deputatiw Ukrajiny szczodo widpowidnosti Konstytuciji Ukrajiny (konstytucijnosti) Zakonu Ukrajiny „Pro osobływosti zastosuwannia Zakonu Ukrajiny „Pro wybory Prezydenta Ukrajiny” pry powtornomu hołosuwanni 26 hrudnia 2004 roku” (sprawa pro osobływosti zastosuwannia Zakonu Ukrajiny „Pro wybory Prezydenta Ukrajiny”) № 1-45/2004.
