Czym jest dziś awangarda

Abstrakt

_{Główne pytanie zadane w artykule wyraża wątpliwość, czy nie za wcześnie rozstaliśmy się z awangardą? Czy nie zbyt pośpiesznie stwierdziliśmy, że postmodernizm dokonał całkowitego unieważnienia znaczenia pojęcia awangarda? I wynikające stąd pytanie, czy awangarda jest dziś potrzebna? A jeżeli tak, to jak dziś na terenie sztuki wykorzystujemy metody działania i teorię awangardy? Teza artykułu zakłada, iż cechy awangard rozpoznajemy także w sztuce współczesnej. Na początku mojego artykułu streszczam cechy awangardy wyróżnione przez Mieczysława Porębskiego. Następnie cechy te zostały zestawione z założeniami estetyki relacjonalnej Nicolasa Bourriaud. Budowanie relacji międzyludzkich zostało tu wskazane jako idea najlepiej dziś rozszerzająca cechy historycznej awangardy. I tu spotyka ona teorię spotkań - ikontrologię. Wśród artystów historycznej awangardy to Marcel Duchamp został wskazany jako postać pośrednicząca, a szczególnie jego koncepcja ready made, rozszerzona przez Josepha Kosutha. Natomiast koncepcja Doumenta 14 została powiązana z koncepcją historiograficzną Franka Ankersmita, opartą na mikronarracjach funkcjonujących tak jak ready made. Wystawa Documenta 14 została pokazana jako złożona z takich mikrohistorii, a zarazem zorganizowana wokół narracji kluczowych. Małe narracje składają się na wielką narrację – opowieść o otwartej i tolerancyjnej Zjednoczonej Europie, występującej przeciw rasizmowi i ksenofobii wobec obecności migrantów. To praktyczna lekcja jaką dziś wyciągamy z Holokaustu. To wielka narracja europejska opowiedziana w Documenta 14.}