Między znakiem a słowem we współczesnej polskiej literaturze „HTML”. Postawangardowi spadkobiercy modernistycznej typografii
Abstrakt
Jednym z bardziej wyrazistych trendów polskiej literatury XXI wieku jest literatura cyfrowa, czyli HTML. Chcąc oddać główny zamysł piśmiennictwa HTML należy wziąć pod uwagę dzieła odznaczające się zautonomizowaniem słowa oraz wyizolowaniem słów z kontekstu językowego i rzeczywistości pozajęzykowej tak, „żeby słowo samo w sobie i dla siebie znaczyło” - jak twierdził już od końca lat 60 XX w. przedstawiciel polskiego language art'u (czyli poezji konkretnej) Stanisław Dróżdż. Autorki upatrują protoplastów takiego traktowania wypowiedzi literackiej w okresie Wielkiej Awangardy - można odwołać się tu do wystąpień polskich formistów i konstruktywistów (początkiem są literackie manifesty i wiersze Tytusa Czyżewskiego z 1921 r., kontynuacją działania polskich konstruktywistów, takich jak Henryk Berlewi, Mieczysław Szczuka, Teresa Żarnowerówna oraz Władysław Strzemiński; na szczególną uwagę zasługuje ten ostatni artysta). Współcześnie, w XXI w., z podobnego traktowania „wyizolowanego słowa” słynie twórczość Piotra Kowalczyka (występującego pod pseudonimem Niżej podpisany, ang. Nick Name), autora iPhone Stories, Twitter Fiction, Tech Quotes, Transtories, oraz Short stories for geeks.