Confirmation of the validity of local elections, electoral protests
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2022/34/2Keywords:
election law, electoral protest, declaration of the validity of electionsAbstract
The article is an attempt to comprehensively present the Polish regulation regarding electoral protests and the declaration of invalidity of local elections. In addition to discussing the regulations, it also presents the main problems concerning the procedure of electoral protest, which seem to result from the selective application of the Code of Civil Procedure and from the distinction between the electoral procedure and the related principle of speed of proceedings and the practice of civil court proceedings. The issue related to this is the problem of the deadline for filing a protest. It is assumed that this is a mandatory date, and giving it to a protest at the public operator’s facility does not mean that it complies with this deadline. A discrepancy with the regulation of the Civil Procedure Code is the cause of difficulties in its proper behavior. Conclusions therefore include a proposal to introduce a separate regime for dealing with cases of electoral protest, which would undoubtedly increase citizens’ trust in this institution.
References
Banaszak Bogusław. 2014. Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
Bielecki Leszek. 2018. Art. 392. W Wybory samorządowe. Komentarz. Red. Monika Augustyniak, Leszek Bielecki, Piotr Ruczkowski. Warszawa: Wolters Kluwer.
Brzdąk Mieczysław. 2007. Sądowa kontrola ważności wyborów samorządowych. W Iudices electionis custodes (Sędziowie kustoszami wyborów). Księga pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej. Red. Ferdynand Rymarz, Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Biura Wyborczego.
Buczkowski Łukasz. 2010. „Stwierdzanie ważności wyborów parlamentarnych w myśl rozstrzygnięć Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. oraz Ordynacji wyborczej do Sejmu RP i Senatu RP z 12 kwietnia 2001 r.” Przegląd Prawa Konstytucyjnego 4: 5–84.
Chmaj Marek, Skrzydło Wiesław. 2015. System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer business.
Czaplicki Kazimierz W. 2010. Art. 205. W Kazimierz W. Czaplicki, Bogusław Dauter, Andrzej Kisielewicz, Ferdynand Rymarz, Samorządowe prawo wyborcze. Komentarz, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Czaplicki Kazimierz W., Dauter Bogusław, Kisielewicz Andrzej, Rymarz Ferdynand. 2010. Samorządowe prawo wyborcze. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Dauter Bogusław. 2005. Protesty wyborcze a ważność wyborów organów samorządu terytorialnego. W Demokratyczne standardy prawa wyborczego Rzeczypospolitej Polskiej. Teoria i praktyka. Red. Ferdynand Rymarz. Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Biura Wyborczego.
Dauter Bogusław. 2010. W Kazimierz W. Czaplicki, Bogusław Dauter, Andrzej Kisielewicz, Ferdynand Rymarz, Samorządowe prawo wyborcze. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Dauter Bogusław, Zbieranek Jarosław. 2018. Art. 82. W Kazimierz Czaplicki, Bogusław Dauter, Stefan Jan Jaworski, Andrzej Szczepan Kisielewicz, Ferdynand Rymarz, Jarosław Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Dauter Bogusław, Zbieranek Jarosław. 2018. Art. 392. W Kazimierz Czaplicki, Bogusław Dauter, Stefan Jan Jaworski, Andrzej Szczepan Kisielewicz, Ferdynand Rymarz, Jarosław Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, wyd. 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Frydrych Anna. 2015. Ważność wyborów samorządowych – oczekiwania, regulacje, postulaty. W Co się stało 16 listopada? Wybory samorządowe 2014. Red. Joanna Załuska. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Grzybowski Marian. 2008. Rola sądów i charakter orzeczeń sądowych w sprawach wyborczych. W Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia, 24–26 kwietnia 2008 roku. Red. Andrzej Szmyt. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Jaskiernia Jerzy. 2012. System wyborów do jednostek samorządu terytorialnego w świetle Kodeksu wyborczego z 5 stycznia 2011. W Administracja publiczna, t. 3: Ustrój administracji samorządowej. Komentarz. Red. Bogumił Szmulik, Katarzyna Miaskowska-Daszkiewicz. Warszawa: C.H. Beck.
Koksanowicz Grzegorz. 2018. „Termin na wniesienie protestu wyborczego w procedurze weryfikacji ważności wyborów samorządowych w Polsce na gruncie ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku – Kodeks wyborczy”. Teka Komisji Prawniczej – OL PAN 11(1): 113–127.
Kręcisz Wojciech. 2006. W Polskie prawo konstytucyjne. Red. Wiesław Skrzydło. Lublin: Oficyna Wydawnicza Verba.
Misztal-Konecka Joanna. 2016. „O obowiązywaniu zasady kontradyktoryjności w postępowaniu nieprocesowym: przyczynek do dyskusji”. Zeszyty Prawnicze 16(3): 137–165.
Rakowska Anna. 2010a. Ogólna charakterystyka postępowania w sprawach z protestów wyborczych w wyborach samorządowych. W Wybory i referenda lokalne. Aspekty prawne i politologiczne. Red. Mirosław Stec, Katarzyna Małysa-Sulińska. Warszawa: Wolters Kluwer business.
Rakowska Anna. 2010b. „Postępowanie w sprawach protestów wyborczych”. Państwo i Prawo 3: 62–74.
Rakowska Anna, Skotnicki Krzysztof. 2008. „Udział komisarzy wyborczych w rozpatrywaniu protestów wyborczych”. Przegląd Wyborczy 9–10: 26–44.
Rulka Marcin. 2016a. „Glosa do postanowienia Sądu Okręgowego w Słupsku z 12 grudnia 2014 r., I Ns 238/14”. Ius Novum 4: 383–390.
Rulka Marcin. 2016b. „Ważność wyborów samorządowych”. Państwo i Prawo 3: 87–98.
Rytel-Warzocha Anna. 2008. Sądowa kontrola nad referendum ogólnokrajowym. W Trzecia władza. Sądy i trybunały w Polsce. Materiały Jubileuszowego L Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego, Gdynia, 24–26 kwietnia 2008 roku. Red. Andrzej Szmyt. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Sagan Marek. 2007. „Glosa do postanowienia SA w Lublinie z 20 marca 2007 r., I ACz 240/07”. Przegląd Sejmowy 6: 191–203.
Sanetra Walerian. 2012. „Ważność wyborów w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Przegląd Sejmowy 7–8: 7–23.
Składowski Konrad. 2018. Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018. Red. A. Rakowska-Trela, K. Składowski. Warszawa: Wolters Kluwer.
Szymczak Mieczysław. 1978. Słownik języka polskiego, t. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wąsek Andrzej. 1999. Kodeks karny. Komentarz, t. 1. Gdańsk: Wydawnictwo Info-Trade.
Wróbel Andrzej. 2007. Niektóre problemy rozstrzygania o ważności wyborów przez Sąd Najwyższy. W Iudices electionis custodes (Sędziowie kustoszami wyborów). Księga pamiątkowa Państwowej Komisji Wyborczej. Red. Ferdynand Rymarz. Warszawa: Wydawnictwo Krajowego Biura Wyborczego.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78 poz. 483 ze zm.).
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2021 poz. 1805 ze zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1138 ze zm.).
Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. 1998 nr 95 poz. 602).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U. 2012 poz. 1529 ze zm.).
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2015 poz. 1043).
Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. 2018 poz. 130).
Wyrok ETPC z dnia 8 kwietnia 2010 r. w sprawie 18705/06 Aliyev v. Azerbejdżan, LEX nr 566442.
Postanowienie TK z dnia 21 sierpnia 2013 r., sygn. akt Ts 183/11, OTK-B 2013, nr 6, poz. 554.
Uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 19 maja 1969 r., sygn. akt III CZP 5/68, OSNC 1970, nr 7–8, poz. 117.
Uchwała Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 25 sierpnia 1993 r., OSNC 1993, nr 11, poz. 187.
Postanowienie SN z dnia 12 stycznia 1997 r., sygn. akt CKN 969/97, niepubl.
Postanowienie SN z dnia 16 listopada 2005 r., sygn. akt III SW 120/05, OSNP 2006, nr 7–8, poz. 138.
Postanowienie SN z dnia 3 listopada 2011 r., sygn. akt III SW 119/11, OSNP 2012, nr 11–12, poz. 156.
Postanowienie SN z dnia 16 lipca 2014 r., sygn. akt III SW 35/14, OSNP 2016, nr 5, poz. 66.
Postanowienie SN z dnia 11 czerwca 2015 r., sygn. akt III SW 57/15, LEX nr 1730715.
Postanowienie SA w Białymstoku z dnia 2 lutego 1999 r., sygn. akt I ACz 16/99, OSA 1999, nr 3, poz. 13.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 29 grudnia 1998 r., sygn. akt I A Cz 1303/98, OSA 1999, nr 5, poz. 24.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 3 marca 1999 r., sygn. akt I A Cz 248/99, OSA 1999 nr 7–8, poz. 38.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 6 lutego 2003 r., sygn. akt I ACz 201/03, OSA 2003, nr 9, poz. 37.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 7 lutego 2007 r., sygn. akt I ACz 90/07, Biul. SAKa 2007, nr 4, poz. 25.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 26 stycznia 2007 r., sygn. akt I ACz 60/07, niepubl.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 2 marca 2007 r., sygn. akt I ACz 136/07, niepubl.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 16 marca 2007 r., sygn. akt I ACz 92/07, niepubl.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 23 marca 2007 r., sygn. akt I ACz 226/07, niepubl.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 6 lipca 2015 r., sygn. akt I ACz 652/15, LEX nr 1754164.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 6 lutego 2019 r., sygn. akt I ACz 31/19, LEX nr 2627392.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 11 kwietnia 2019 r., sygn. akt I ACz 359/19, LEX nr 2679797.
Postanowienie SA w Lublinie z dnia 11 marca 2003 r., sygn. akt I ACz 191/03, niepubl.
Postanowienie SA w Łodzi z dnia 18 lutego 2015 r., sygn. akt I ACz 178/15, LEX nr 2041866.
Postanowienie SO w Częstochowie z dnia 3 stycznia 2007 r., sygn. akt I Ns149/06, niepubl.
Postanowienie SO w Katowicach z dnia 18 grudnia 2006 r., sygn. akt II Ns 113/06, niepubl.
Postanowienie SO w Katowicach z dnia 2 stycznia 2007 r., sygn. akt I Ns 223/06, niepubl.
Postanowienie SO w Szczecinie z dnia 3 grudnia 2002, sygn. akt I Ns 307/02, niepubl.
Postanowienie SO w Szczecinie z dnia 4 grudnia 2002 r., sygn. akt I Ns 320/02, niepubl.
Postanowienie SO w Tarnowie z dnia 13 stycznia 2015 r., sygn. akt I Ns 161/14, LEX nr 1712729.
Postanowienie SO we Wrocławiu z dnia 21 grudnia 2006 r., sygn. akt I Ns 442/06, niepubl.
Wybranowski Wojciech. 2015. Luka w przepisach blokuje protesty, http://dorzeczy.pl/id,5214/Luka-w-przepisach-blokuje-protesty.html (dostęp 3.08.2022).
Informacja o przygotowaniu i przeprowadzeniu wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, rad dzielnic m. st. Warszawy oraz wyborów wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, przeprowadzonych w dniu 16 listopada 2014 r. i w głosowaniu ponownym w dniu 30 listopada 2014 r., Warszawa, luty 2015 r., https://kbw.gov.pl/uploaded_file/1450207647_Informacja%20o%20przygotowaniu%20i%20przebiegu%20wyborów%20do%20rad%20gmin.pdf (dostęp 3.08.2022).
