On the Need to Keep the Domicile Census in the Elections to the Body Constituting Local Government Units – Comments on the Postulates of the Amendment to the Electoral Code
DOI:
https://doi.org/10.26485/SW/2021/31/4Keywords:
domicile census, democracy, elections, local governmentAbstract
The subject of the study is the possibility of running for the body constituting the court by people who do not live in the area of a given city and the assessment of its compatibility with the Constitution of the Republic of Poland. Such a solution was presented in the course of work on the latest amendments to the electoral law (print Sejm no. 2001, term of office VIII). It predicted, inter alia, allowing candidates with passive electoral rights to run for all organs in the area of the voivodeship in which he / she lives habitually (cf. the proposed text of the law of Article 11 § 1 point 5).
References
Banaszak Bogusław. 2012. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt K 9/11). Przegląd Sejmowy 1(108).
Banaszak Bogusław. 2012. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.
Banaszak Bogusław. 2015. Prawo konstytucyjne. Warszawa: C.H. Beck.
Bodnar Adam, Ploszka Adam. 2013. „Rozszerzenie czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach samorządowych na osoby nieposiadające obywatelstwa Unii Europejskiejˮ. Samo-rząd Terytorialny 9.
Chauvin Tatiana, Stawecki Tomasz, Winczorek Piotr. 2016. Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: C.H. Beck.
Chmielnicki Paweł. 2015. Społeczne i ekonomiczne determinanty wyborów w sferze publicznej oraz ich znaczenie dla porządku instytucjonalnego. W Praktyka realizacji biernego prawa wyborczego w Polsce. Źródła regulacji, wykładnia przepisów prawa i efekty ich stosowania w świetle ustawy. Kodeks wyborczy. Red. M. Mączyński. Warszawa: Wydawnictwo Difin. Czaplicki Kazimierz, Dauter Bogusław, Jaworski Stefan, Kisielewicz Andrzej, Rymarz Ferdynand (red.). 2014. Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Domańska Aldona, Skotnicki Krzysztof. 2016. Wiek jako cenzus wyborczy. W Między Klio a Themis. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Sobczakowi. Red. Janusz W. Adamowski, Tadeusz Wallas, Ksenia Kakareko. Warszawa–Poznań: Wydawnictwo Naukowe Silva Rerum.
Dolnicki Bogdan. 2020. „Sprawność działania administracji samorządowejˮ. Samorząd Terytorialny 3.
Dąbrowski Marcin. 2010. „Ubezwłasnowolnienie częściowe a prawo wyborcze w świetle standardów europejskichˮ. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2-3.
Feja-Paszkiewicz Anna. 2015. Uprawnienia wyborcze obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi w Rzeczypospolitej Polskiej. W Aktualne problemy prawa wyborczego. Red. Bogusław Banaszak, Andrzej Bisztyga, Anna Feja-Paszkiewicz. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Izdebski Hubert. 2020. „Trzydzieści lat po restytucji samorządu – gdzie jesteśmy?” Samorząd Terytorialny 3. Izdebski Hubert. 2014. Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności. Warszawa: Wolters Kluwer.
Jaskiernia Jerzy. 2018. Wpływ standardów demokratycznych Rady Europy na kształt samorządowego prawa wyborczego w Polsce. W Aktualne problemy prawa wyborczego. Tom 2. Red. Ewelina Żelasko-Makowska, Krzysztof Mucha, Bogusław Przywora, Magdalena Wrzalik. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Kieres Leon. 2015. „Europejska Karta Samorządu Lokalnego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnegoˮ. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny LXXVII (3). Kisielewicz Andrzej. 2014. Komentarz do art.11 Kodeksu wyborczego. W Kodeks wyborczy. Komentarz. Red. Kazimierz Czaplicki, Bogusław Dauter, Stefan Jaworski, Andrzej Kisielewicz, Ferdynand Rymarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kulesza Michał, Izdebski Hubert. 2002. Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Liber.
Kozłowski Krzysztof. 2018. Obniżenie cenzusu wieku wykonywania czynnego prawa wyborczego –kwestie konstytucyjnoprawne. W Aktualne problemy prawa wyborczego. Tom 2. Red. Ewelina Żelasko-Makowska, Krzysztof Mucha, Bogusław Przywora, Magdalena Wrzalik. Często-chowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrod-niczego im. Jana Długosza w Częstochowie
Kryszeń Grzegorz. 2016. Państwo rzetelne i sprawne jako idea konstytucyjnego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. W Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedem-dziesiątą rocznicę urodzin. Red. Krzysztof Skotnicki, Konrad Składowski, Anna Michalak. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Laskowska Marzena. 2012. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt K 9/11). Przegląd Sejmowy 1 (108).
Ławniczak Artur. 2006. O potrzebie istnienia cenzusów wyborczych. Ławniczak Artur. 2006. O potrzebie istnienia cenzusów wyborczych. W Prawo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich: międzynarodowa konferencja naukowa, Rzeszów, 3–4 kwietnia 2006 roku. Red. Sabina Grabowska, Radosław Grabowski. Rzeszów: Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie. Przywora Bogusław. 2015a. Europejska Karta Samorządu Lokalnego jako wzorzec kontroli prawa w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego – wybrane zagadnienia. W Prawo międzynarodowe i europejskie a sądownictwo konstytucyjne. Red. Piotr Tuleja, Kraków: Wydawnictwo JAK.
Przywora Bogusław. 2015b. Nowe instrumenty w świetle Kodeksu wyborczego – próba oceny ich znaczenia w praktyce z uwzględnieniem oddziaływania na społeczności lokalne. W Praktyka realizacji biernego prawa wyborczego w Polsce. Źródła regulacji, wykładnia przepisów prawa i efekty ich stosowania w świetle ustawy Kodeks wyborczy. Red. Marek Mączyński. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Radwan Artur. 2017. „Radny niekoniecznie z gminy. Może mieszkać 300 km dalejˮ. Dziennik Gazeta Prawna 227.
Rakowska Anna, Skotnicki Krzysztof. 2011. „Zmiany w prawie wyborczym wprowadzone przez Kodeks wyborczyˮ. Przegląd Sejmowy 4 (105).
Regulski Jerzy. 2015. „Idea samorządności, rzeczywistość samorządności, wyzwania samorządnościˮ. Samorząd Terytorialny 1–2.
Rulka Marcin. 2017. Ekspertyza na temat zgodności projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (druk nr 2001) – w części zmieniającej przepisy kodeksu wyborczego – z europejskimi standardami wyborczymi. Warszawa: Biuro Analiz Sejmowych. Rost Antoni. 2011. Samorząd gminny jako forma demokracji lokalnej. W Wokół Konstytucji i zdrowego rozsądku Circum constitutionem rationemque sanam. Prace dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Smolińskiemu. Red. Jerzy Ciapała, Antoni Rost. Szczecin–Jarocin: Uniwersytet Szczeciński–WSHE w Jarocinie.
Sarnecki Paweł. 2011. Rzeczpospolita Polska państwem jednolitym. W Prawo konstytucyjne RP. Red. Paweł Sarnecki. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Sarnecki Paweł. 2013. Idea samorządności w strukturze społeczeństwa obywatelskiego. W Samo-rządy w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Red. Zbigniew Witkowski, Agnieszka Bień-Ka-cała. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Sarnecki Paweł. 2016. Komentarz do art. 16.WKonstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Red. Leszek Garlicki, Marek Zubik. Tom I. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Skoczylas Andrzej, Piątek Wojciech. 2016. Komentarz do art. 16.W Konstytucja RP. Komentarz. Art. 1–86. Tom. I. Red. Marek Safjan, Leszek Bosek. Warszawa: C.K. Beck. Skotnicki Krzysztof. 2012. Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r. (sygn. akt K 9/11). Przegląd Sejmowy 1 (108).
Skotnicki Krzysztof. 2015. W sprawie czynnego prawa wyborczego w wyborach do organów gminy. W Ustroje, tradycje i porównania. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Ma-rianowi Grzybowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Red. Piotr Mikuli, Andrzej Kulig, Janusz Karp, Grzegorz Kuca. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Skotnicki Krzysztof. 2017. W sprawie konieczności zmian konstytucyjnej regulacji cenzusów wyborczych. W Mikrokomentarz dla Maksiprofesora. Księga Jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego. Red. Marek Zubik. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Skotnicki Krzysztof. 2020. Minimalny czas zamieszkiwania jako cenzus wyborczy. W Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji Jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta. Red. Agnieszka Gajda, Krzysztof Grajewski, Anna Rytel-Warzocha, Piotr Uziębło, Marcin M. Wiszowaty. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Skrzydło Wiesław. 2009. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.
Skrzydło Wiesław, Grabowska Sabina, Grabowski Radosław (red.). 2009. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Stępień Jerzy. 2015. „Kształt reaktywowanego samorządu terytorialnego w zamierzeniu jego twórców”. Samorząd Terytorialny 1–2.
Szewc Tomasz. 2005. Dostosowanie prawa polskiego do zasad Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Branta.
Tuleja Piotr. 2010. Konstytucyjne podstawy biernego prawa wyborczego do organów samorządu terytorialnego. W Amicushominis et defensor iustitiae. Księga Jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Sędziego Ferdynanda Rymarza. Red. Dariusz Dudek, Maciej Gapski, Wojciech Łączkowski. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Tuleja Piotr. 2019. Komentarz do art. 16. W Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Red. Piotr Tuleja. Warszawa: Wolters Kluwer.
Uziębło Piotr. 2014. Cenzusy wyborcze XXI w. – potrzeba nowego podejścia. Toruń: Centrum Studiów Wyborczych.
Wierzbica Anna. 2014. Referendum i wybory oraz zarządzenia i uchwały jednostek samorządu terytorialnego. W Referendum i wybory oraz zarządzenia i uchwały jednostek samorządu terytorialnego. Red. Anna Wierzbica. Warszawa: Biblioteka Sejmowa. Zimmermann Jan. 2016. Prawo administracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.).
Dyrektywa Rady 94/80/WE z 19 grudnia 1994 r. ustanawiająca szczegółowe warunki wykony-wania prawa głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych przez obywateli Unii, mających miejsce zamieszkania w państwie członkowskim, którego nie są obywatelami (Dz. Urz. WE L 3682 z 31.12.1994 r.).
Europejska Karta Samorządu Lokalnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. (Dz. U. 1994, nr 124, poz. 607; sprostowanie: Dz. U. 2006, nr 154, poz. 1107).
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. 2020 poz. 2072).
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. 2011, nr 21, poz. 112 z późn. zm.). Poselski projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, druk sejmowy nr 2001, kadencja VIII.
Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 9 czerwca 2016 r., sygn. akt 41939/07, LEX nr 2051148.
